Współcześnie można zauważyć tendencję do ograniczania swobodnej zabawy dzieci, często na rzecz zorganizowanych zajęć, mających na celu wspieranie rozwoju intelektualnego. Przyjrzyjmy się powodom, dla których tak się dzieje i podejmijmy refleksję nad tymi tendencjami.
Rodzice oraz systemy edukacyjne kładą coraz większy nacisk na wczesną edukację, widząc w niej drogę do lepszych osiągnięć szkolnych i zawodowych. To prowadzi do wypełniania czasu dzieci zajęciami dodatkowymi, często kosztem spontanicznej zabawy. W wielu przedszkolach swobodna zabawa, staje się coraz większym „luksusem” gdyż dzieci są zbyt zajęte aby starczyło na nią czasu.
Dla rodziców i dziadków dzisiejszych przedszkolaków, swobodna zabawa i ruch zwłaszcza na świeżym powietrzu była główną formą spędzania czasu. Poździerane kolana, efekt dużej aktywności dzieci były chlebem powszednim i nikogo nie dziwiły. Przez kilka dekad wiele się zmieniło, współczesny świat przynosi wiele lęków związanych z bezpieczeństwem dzieci. Nie tylko rodzice obawiają się o bezpieczeństwo swoich pociech ale także opiekunowie i nauczyciele przedszkolni boją się swojej odpowiedzialności. Powoduje to, że dzieci spędzają więcej czasu w zamkniętych przestrzeniach, gdzie swobodna zabawa może być ograniczona a hasło „nie biegaj” staje się zbyt częstym upomnieniem dla najmłodszych, którzy w tym wieku potrzebują wiele spontanicznego ruchu.
Współczesny styl życia, w którym zarówno rodzice, jak i dzieci mają bardzo napięte harmonogramy, nie sprzyja pozostawianiu czasu na swobodną zabawę. Dodatkowo ogromny rozwój technologii, łatwy dostęp do urządzeń elektronicznych oraz brak czasu zapracowanych rodziców, sprawiają, że coraz więcej czasu dzieci spędzają przed ekranem, co ogranicza ich aktywność fizyczną i spontaniczne eksplorowanie otoczenia, co było normą dla wcześniejszych pokoleń.
Coraz bardziej przeceniamy rozwój intelektualny kosztem sprawności fizycznej. Zbyt często zajęcia dla dzieci, nawet w przedszkolach, koncentrują się na rozwijaniu różnego rodzaju zdolności intelektualnych, ze zbyt dużym pominięciem rozwijania aktywności ruchowej. Edukacja fizyczna jest postrzegana jako mniej istotna niż aktywności rozwijające intelekt.
Nie dostrzegamy, jak istotny dla ogólnego rozwoju dziecka jest rozwój fizyczny. Ruch rozwija nie tylko sprawność motoryczną i koordynację ale także koncentrację, a nawet zdolności poznawcze a dzieci, które mają więcej okazji do zabawy ruchowej, lepiej radzą sobie również w zadaniach intelektualnych.
Aktywność ruchowa nie tylko kształtuje ciało, ale też wspiera rozwój umiejętności społecznych i emocjonalnych. Zabawy fizyczne uczą współpracy, zdrowej rywalizacji i rozładowują stres, pozwalają na eksplorowanie świata, rozwijanie kreatywności i pomysłowości. Dlatego równowaga między aktywnością intelektualną a fizyczną jest kluczowa a ruch na świeżym powietrzu i swobodna zabawa mają fundamentalne znaczenie dla harmonijnego rozwoju dziecka i jego dobrostanu. Dlatego konieczna jest nam zmiana podejścia i refleksja czy w naszych przedszkolach ta równowaga nie została zaburzona.